6.Hafta Dünyada ve Türkiye’de Uzaktan Eğitim

 Eğitim faaliyetleri ülkeler için büyük önem arz etmektedir. Çünkü eğitim, bireysel ve zihinsel gelişimin temel dayanak noktasıdır. Kitle iletişim araçlarının hızlı bir ivme kazanması ise eğitim üzerinde olumlu etki yaratmıştır. Radyo, televizyon, bilgisayar, uydu, internet gibi teknolojilerle eğitimin çehresi köklü bir şekilde değişmiştir. İnternet teknolojisinin eğitimde kullanılmasıyla birlikte “uzaktan eğitim” adı verilen kapsamlı bir öğretim hizmeti ortaya çıkmıştır. Bu çalışma temel olarak uzaktan eğitimin tarihçesi üzerinde durmakta ve Türkiye’de uzaktan eğitimin güncel durumunu irdelenmektedir. Çalışma sonucunda ise uzaktan eğitimin her yaştan her kesimden tüm insanlar için bir hak olduğu gerçeği ortaya çıkmıştır.

Uzaktan eğitimin tarihsel gelişimine bakıldığı vakit bu teknolojinin 1700’lü yıllara kadar uzandığı görülmektedir. Uzaktan eğitim uygulamaları ilk olarak mektuplar aracılığıyla başlamıştır. Ancak bazı kaynaklara göre 20 Mart 1728 tarihi ise uzaktan eğitimin gelişimi açısından büyük bir öneme sahiptir. Çünkü bu tarihte Boston Gazetesi’nde “Steno Dersleri”nin verileceği belirtmiş ve bu derslerin uzaktan eğitim aracılığıyla gerçekleştirileceği açıklanmıştır. 1833 yılında verilen bir ilanda açık bir şekilde mektuplar kullanılarak öğrenim gerçekleştirileceği ifade edilmiştir

Gerek Türkiye’de, gerekse de dünyada eğitime atfedilen değer çok büyüktür. Ülkelerin gelişmişlik düzeyleri eğitim ve öğretim seviyeleriyle doğru orantıya sahiptir. Fırsat eşitsizliği eğitimin en temel sorunlarının başında gelmektedir. Özel okulların varlığı ve sınıflarda okuyan öğrenci sayıları derslerin verimini etkilemektedir. Geleneksel eğitimde yaşanan bir diğer sorun da öğretim programlarında yaşanan plansızlıktır  Sınıflardaki materyal sayısının ve fiziki koşulların istenen düzeyde olamayışı uygulamalı eğitim projelerinin gelişim göstermesi önündeki en büyük handikaptır. Geleneksel eğitimde yaşanan altyapı sorunları, maddi problemler ve teknolojik yetersizlik uzaktan eğitim uygulamalarının gelişim göstermesini sağlamıştır. Köklü bir geçmişi bulunan uzaktan eğitim hizmetlerinin ortaya çıkmasını gerektiren nedenler aşağıdaki şekilde sıralanabilmektedir.

840 yılında İngiltere’de Isaac Pitman tarafından mektupla uzaktan eğitim uygulamalarının başladığı belirtilmektedir. Pitman, mektuplar aracılığıyla öğrencilerine İncil eğitimi vermiştir. Bununla birlikte Pitman, not değerlendirme sistemini de oluşturmuş ve öğrencilerine yaptıkları çalışmalar neticesinde başarı notu vermiştir. İngiltere’de mektupla uzaktan eğitim uygulamalarını Amerika Bileşik Devletleri rol model olarak almış ve 1883 yılında Mektupla Eğitim Üniversitesi kurulmuştur. Önceleri halkın yoğun ilgi gösterdiği bu kurum kısa bir süre sonra faaliyetlerini sona erdirmek zorunda kalmıştır . Almanya da uzaktan eğitim noktasında öncü ülkeler arasında yer almaktadır. Uzaktan eğitim uygulamalarının temelleri 1856 yılında atılmış, “Tele Colleg”, “Schulfernsehen”, “Fern Universitat” ve “Deutsch Institut Fur Fernstudien” gibi uzaktan eğitim kurumları günümüze kadar gelmiştir. Fransa’da da uzaktan eğitime önemli ölçüde yatırım yapılmış ve 1907 yılında ilk çalışmalar gerçekleştirilmiştir. 1939 yılına gelindiğinde Fransa’da resmi olarak Uzaktan Eğitim Merkezi kurulmuş ve halka hizmet vermeye başlamıştır. Aynı şekilde Rusya’da da bu yıllar içerisinde uzaktan eğitime yönelik farklı proje ve uygulamalar geliştirilmiş ve bunlar halka sunulmuştur (Antalyalı, 2004: 8). Fransa’da mektupla uzaktan eğitim hizmetlerinin 1930’lu yıllarda öncelikle özel kurumlar tarafından başlatıldığı ve devletin bu uygulamaları desteklediği görülmektedir. 1940 yılında Ulusal Tele Eğitim Merkezi , bugün Ulusal Uzaktan Eğitim Merkezi adını alarak savaş yıllarında da eğitim uygulamalarına yoğun bir şekilde devam etmiştir. Gerek öğrenciler gerekse de halk uzaktan eğitimin önemini en baştan kavramış ve rağbet göstermiştir. 1944-1945 yıllarında 1413, 1963 yılında 73 bin ve 1971 yılında 158 bin kişi uzaktan eğitim alabilmek için merkeze kayıt yaptırmıştır (Edanich akt. Papi ve Büyükaslan, 2007: 2). Fransa’da 1970’li yıllardan itibaren görsel işitsel formasyonun ortaya çıkmasıyla önce uydu sonra kablolu yayıncılıkla uzaktan eğitim uygulamaları hız kazanarak devam etmiştir.